Dom Rietvelda w Utrechcie

Polki mieszkające w Holandii po zajściu w ciążę mogą liczyć na szereg udogodnień u pracodawcy. Już kilka tygodni przed urodzeniem dziecka mają możliwość przejścia na urlop macierzyński i pobierania zasiłku w związku z niezdolnością do pracy.

Jak wygląda opieka nad kobietą ciężarną?

Kobieta po zajściu w ciążę – między 8 a 12 tygodniem – powinna udać się do położnej (verloskundige). Należy jej szukać jak najbliżej swojego miejsca zamieszkania. Podczas wizyty położna zadaje ciężarnej szereg pytań, które dotyczą m.in. stanu zdrowia, przebytych dotychczas chorób, obciążeń genetycznych, a także dotychczasowego przebiegu ciąży. Zakłada również kartę ciąży (zwangerschaapskaart). Następnie kobieta oczekująca dziecka powinna regularnie zgłaszać się na wizyty kontrolne – raz na miesiąc. Koszty związane z usługami położniczymi są w Holandii bezpłatne, finansowane w 100% w ramach obowiązkowej polisy ubezpieczenia zdrowotnego. Lekarz ginekolog opiekuje się ciężarną jedynie w przypadku konieczności szerokiej diagnostyki lub komplikacji w przebiegu ciąży, które mogłyby narażać na ryzyko poronienia. Badania prenatalne w kierunku wykrycia wad rozwojowych są odpłatne.

Poród oraz opieka poporodowa

W Holandii stosunkowo popularne są porody domowe. Kobiety mogą w tym przypadku liczyć na pomoc położnej w przygotowaniu do rodzenia, a także w samym odebraniu porodu. Po urodzeniu dziecka w domu, matka jest wspierana przez opiekunkę poporodową (kraamverzorgster). Realizuje powierzone jej zadania przez okres od 8 do 10 dni po porodzie (maksymalnie przez 80 godzin) – pomaga w opiece nad noworodkiem, robi zakupy, a także przejmuje na siebie część obowiązków domowych i rodzicielskich. Opieka poporodowa może być częściowo pokrywana z polisy ubezpieczeniowej, przy czym matka ponosi obowiązkowy wkład własny (eigen bijdrage).

Kobieta może również podjąć decyzję o porodzie klinicznym w szpitalu. Nie wiążę się to z dodatkowymi kosztami pod warunkiem, że pobyt wynika ze wskazań medycznych. W przeciwnym razie jego koszty pokrywa w całości lub częściowo towarzystwo ubezpieczeniowe – w zależności od wykupionej polisy.

Ciąża w Holandii a prawa pracownicze

Ciężarna ma obowiązek przekazania swojemu pracodawcy informacji o ciąży najpóźniej do 3 miesięcy. Jego obowiązkiem jest następnie poinformowanie kobiety o czynnikach zagrażających zdrowiu jej dziecka podczas wykonywanych obowiązków w zakładzie pracy. Zasadniczo nie ma prawa jej zwolnić. Istnieją jednak pewne wyjątki od tej reguły – umowa podpisana na okres tymczasowy, upadek firmy lub zamknięcie działu, w którym ciężarna pracowała.

Kobieta zgłasza następnie swojemu pracodawcy fakt niezdolności do pracy. Powinna złożyć w tym celu pisemny wniosek do trzech tygodni przed planowanym przejściem na płatny urlop wychowawczy (WAZO). Może się na niego udać najwcześniej 6 tygodni, a najpóźniej 4 tygodnie przed planowanym terminem porodu, w zależności od stanu zdrowia. W sumie przysługuje jej 16 tygodni urlopu (przed porodem i do 12 tygodni po porodzie), podczas którego pobiera zasiłek w kwocie 100% dotychczasowego wynagrodzenia.

Pracodawca w trakcie ciąży swojej pracownicy powinien jej zapewnić pracę w regularnych godzinach. Kobieta nie może wtedy pracować na nocnej zmianie ani w godzinach nadliczbowych. Musi mieć także zapewnione dodatkowe przerwy – łącznie w wymiarze 1/8 czasu pracy. Firma powinna również stworzyć odpowiednie warunki do pracy – m.in. w dogodnej temperaturze i ciśnieniu powietrza oraz niskim poziomie hałasu. Ciężarna nie może być ponadto zmuszana do dźwigania i przenoszenia ciężkich przedmiotów.